Zmiany te wynikają przede wszystkim z:

1) ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeńadministracyjnych

w gospodarce (Dz. U. poz. 1342), zwaną dalej „ustawą deregulacyjną”,

2) ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją

ustawy budżetowej,

3) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień

z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U.

poz. 1382),

4) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2012 r. zmieniającego

rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur,

sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają

zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 1428),

5) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012 r. zmieniającego

rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów

i usług,

6) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012 r. w sprawie wzoru

zawiadomienia o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz podatku należnego (Dz. U.

poz. 1451),

7) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2012 r. zmieniającego

rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów

i usług,

8) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie przesyłania faktur

w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi

podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej.

 

 

I. METODA KASOWA (zmiany w art. 21 ustawy o VAT)

Zmiany dotyczące kasowej metody rozliczeń zostały wprowadzone do ustawy o VAT art. 11

ustawy deregulacyjnej.

 

OBOWIĄZEK PODATKOWY

 

Podstawową zmianą w tym zakresie jest zniesienie 90-dniowego terminu, po upływie którego

mały podatnik, pomimo nieuregulowania należności przez jego kontrahenta, obowiązany był

do rozliczenia podatku VAT z tytułu dokonanych dostaw towarów i świadczonych usług.

W wyniku wprowadzonych zmian mały podatnik rozliczający się metodą kasową będzie

obowiązany do rozliczenia podatku VAT z tytułu dokonanych dostaw towarów i świadczenia

usług, co do zasady, dopiero w momencie, gdy kontrahent ureguluje należnośćza towar lub

usługę.

 

 

 

 

 

 

 

Uwaga

Wyżej opisana zasada dotyczy wyłącznie małego podatnika rozliczającego się metodą

kasową, którego kontrahentem jest podatnik VAT czynny.

Jeżeli natomiast kontrahentem małego podatnika rozliczającego się metodą kasową jest

podmiot inny niżpodatnik VAT czynny, obowiązek rozliczenia podatku VAT powstanie

z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, a w przypadku jej braku w 180. dniu, licząc

od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

 

 

Wyżej opisane zasady rozliczania podatku VAT stosuje się do czynności wykonanych

w okresie, w którym podatnik stosuje kasową metodę rozliczeń.

Podstawa prawna: art. 21 ust. 1 i 2 ustawy o VAT

 

Nowa metoda kasowego rozliczania nie będzie miała zastosowania – tak jak dotychczas – do:

- dostawy towarów za pośrednictwem automatów,

- świadczenia usług telekomunikacyjnych za pomocą żetonów, kart telefonicznych

i innych jednostek uprawniających do korzystania z tych usług w systemie

przed płaconym,

- otrzymania dotacji, subwencji oraz innych dopłat o podobnym charakterze, oraz

- wewnątrz wspólnotowej dostawy towarów i przemieszczeń towarów do magazynów

konsygnacyjnych.

 

We wszystkich ww. przypadkach, wyłączonych z kasowego rozliczania, obowiązek

podatkowy będzie powstawał na zasadach ogólnych.

Podstawa prawna: art. 21 ust. 6 ustawy o VAT

 

ODLICZANIE PODATKU NALICZONEGO

 

Ustawa deregulacyjna zmodyfikowała równieżzasady odliczeń podatku naliczonego

dokonywanych przez małego podatnika rozliczającego się metodą kasową.

Tak jak obecnie podatnicy ci będą mieli prawo do odliczenia podatku naliczonego od

dokonywanych przez nich zakupów towarów i usług w rozliczeniu za kwartał, w którym

uregulowali całą należność wynikającą z faktury. Nowością w zakresie odliczania podatku

jest umożliwienie odliczenia podatku naliczonego z faktury zapłaconej w części.

Uregulowanie należności w części będzie uprawniało małego podatnika do odliczenia

podatku naliczonego w wysokości odpowiadającej części uregulowanej należności.

Dodatkowo zmianie uległa zasada odliczania podatku naliczonego wynikającego

z dokumentów celnych. Od dnia 1 stycznia 2013 r. odliczanie podatku z dokumentów celnych

będzie odbywało się według zasad ogólnych, tj. co do zasady w okresie rozliczeniowym,

w którym mały podatnik stosujący metodę kasową otrzymał taki dokument.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 16 ustawy o VAT

 

Uwaga

Zasady dotyczące odliczania podatku przez małego podatnika rozliczającego się metodą

kasową dotyczą faktur otrzymanych w okresie, w którym podatnik stosuje kasową metodę

rozliczeń.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 17 i 18 ustawy o VAT

 

 

 

 

PRZEPISY PRZEJŚCIOWE

 

Do czynności dokonanych przez małych podatników rozliczających się metodą kasową przed

dniem 1 stycznia 2013 r. zastosowanie będą miały dotychczasowe zasady rozliczeń (nowe

zasady będą obowiązywać małych podatników dopiero w stosunku do czynności

dokonywanych od dnia 1 stycznia 2013 r.).

Odnośnie natomiast kwestii odliczania przez tych podatników podatku naliczonego

wynikającego z dokumentów celnych, to należy wskazać, że podatek naliczony wynikający

4

z tych dokumentów otrzymanych przez małego podatnika do końca 2012 r. będzie odliczany

na „starych” zasadach.

Podstawa prawna: art. 22 ust. 1 i 2 ustawy deregulacyjnej

 

Ważne

Wszystkie zawiadomienia o wyborze metody kasowej, złożone przed dniem 1 stycznia

2013 r. zachowają swą moc dla celów stosowania „nowej” metody kasowej.

Jeżeli jednak podatnik nie chce korzystać z rozliczania kasowego według nowych zasad może

z tej metody zrezygnować od dnia 1 stycznia 2013 r. pod warunkiem że zawiadomi o tej

decyzji naczelnika urzędu skarbowego do dnia 15 stycznia 2013 r.

Podatnicy, którzy dotychczas nie korzystali z kasowej metody rozliczeń, a będą chcieli ją

wybrać od dnia 1 stycznia 2013 r. muszą zawiadomić o tym zamiarze naczelnika urzędu

skarbowego również do dnia 15 stycznia 2013 r.

Podstawa prawna: art. 22 ust. 3-5 ustawy deregulacyjnej

 

DEKLARACJE

Nie ulegają zmianie zasady składania deklaracji przez małych podatników. Mali podatnicy

stosujący kasową metodę rozliczeń, tak jak dotychczas, rozliczają się za okresy kwartalne

składając deklaracje w urzędzie skarbowym w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po

każdym kolejnym kwartale.

Podstawa prawna: art. 99 ust. 2 ustawy o VAT

 

FAKTURY

Od dnia 1 stycznia 2013 r. zmianie ulegają również zasady dotyczące faktur wystawianych

przez małych podatników stosujących kasową metodę rozliczeń. Zmiany te zostały

wprowadzone rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2012 r. zmieniającym

rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur,

sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania

zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Mały podatnik, rozliczający się metodą kasową, będzie obowiązany do zamieszczenia

w treści wystawianych faktur oznaczenia „metoda kasowa” w miejsce dotychczasowego

oznaczenia „Faktura VAT-MP”. Nie będzie natomiast obowiązany do zamieszczania

terminów płatności należności określonej w fakturze.

 

Szczegółowe omówienie zmian z tego zakresu zostało zawarte w odrębnej broszurze.

 

Ważne

W związku ze zmianą w zakresie powstania obowiązku podatkowego u małych podatników

rozliczających się metodą kasową, od dnia 1 stycznia 2013 r. zmianie uległy również zasady

odliczania podatku z faktur wystawionych przez małych podatników. W przypadku nabycia

towarów i usług od małego podatnika rozliczającego się metodą kasową podatnik będzie

mógł odliczyć kwotę podatku naliczonego określoną w tej fakturze w rozliczeniu za okres

rozliczeniowy, w którym uregulował należność na rzecz małego podatnika.

Uregulowanie należności w części będzie go uprawniało do odliczenia podatku naliczonego

w tej części.

Podstawa prawna: § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2012 r.

zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku

od towarów i usług (§ 18 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r.

w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz. U. Nr

73, poz. 392, z późn. zm.).

 

II. ULGA NA ZŁE DŁUGI (zmiany w art. 89a i art. 89b ustawy o VAT)

Od początku 2013 r. w wyniku zmian wprowadzonych do ustawy o VAT ustawą

deregulacyjną obowiązywać będą nowe zasady stosowania tzw. ulgi na złe długi, które

pozwolą na korzystanie z tej instytucji w uproszczony sposób.

 

REGULACJE DOTYCZĄCE WIERZYCIELA

 

Zgodnie z nowymi regulacjami podatnik (wierzyciel) będzie miał prawo do skorygowania

podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia

usług na terytorium kraju w przypadku nieuregulowanych wierzytelności, od których terminu

płatności upłynęło 150 dni (a nie jak obecnie 180 dni).

Podstawa prawna: art. 89a ust. 1 i 1a ustawy o VAT

Dokonanie takiej korekty będzie zatem możliwe w rozliczeniu za okres, w którym upłynął

150. dzień od terminu płatności wierzytelności, pod warunkiem jednak, że do dnia złożenia

deklaracji, w której dokonuje się korekty, wierzytelność nie zostanie uregulowana lub zbyta w

jakiejkolwiek formie. Oczywiście wierzyciel może zrealizować przysługujące mu prawo do

korekty w terminie późniejszym, jednak należy mieć na uwadze, że korekta ta może być

dokonana wyłącznie w ciągu 2 lat, licząc od końca roku, w którym została wystawiona

faktura dokumentująca nieuregulowaną wierzytelność.

Podstawa prawna: art. 89a ust. 2 pkt 5 i ust. 3 ustawy o VAT

Zasada dokonania powrotnej korekty w przypadku uregulowania przez kontrahenta całości

lub części należności pozostała bez zmian. Nadal zatem w przypadku, gdy po złożeniu

deklaracji, w której wierzyciel dokonał korekty, jego kontrahent ureguluje należność bądź

należność ta zostanie zbyta w jakiejkolwiek formie podatnik (wierzyciel) będzie miał

obowiązek zwiększenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego. Korekta ta

będzie dokonywana w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana przez

kontrahenta lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności korekta będzie

dokonywana w odniesieniu do tej części.

Podstawa prawna: art. 89a ust. 4 ustawy o VAT

 

Zmianie natomiast uległy warunki dokonywania przez wierzyciela korekty podstawy

opodatkowania oraz podatku należnego:

 

1. Odstąpiono od obowiązku zawiadamiania dłużnika o zamiarze skorygowania przez

wierzyciela podstawy opodatkowania oraz podatku należnego. Rezygnacja z tego

warunku oznacza, że wierzyciel w celu skorzystania z ulgi na złe długi nie będzie już

uzależniony od uzyskania potwierdzenia odbioru przez dłużnika ww. zawiadomienia.

 

2. Zrezygnowano z obowiązku zawiadamiania dłużnika o dokonanej korekcie i przesyłania

kopii takiego zawiadomienia do organu podatkowego.

 

 

 

 

 

3. Zmodyfikowano i uzupełniono warunki dokonania korekty. Zgodnie z nowymi

wymogami na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji, w której dokonuje się

korekty:

- wierzyciel i dłużnik muszą być podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT

czynni oraz,

- dłużnik nie może być w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Podstawa prawna: art. 89a ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT

 

Uwaga

W celu weryfikacji warunku dotyczącego niepozostawania dłużnika w trakcie postępowania

upadłościowego lub w trakcie likwidacji można skorzystać z bazy Centralnej Ewidencji

i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiIDG) lub Krajowego Rejestru Sądowego

(KRS), które udostępniane są w Internecie w trybie on-line (vide: www.ceidg.gov.pl lub

www.ms.gov.pl)

 

4. Zmodyfikowano zasadę zawiadamiania organu podatkowego o dokonanej korekcie.

Wierzyciel, tak jak obecnie, do deklaracji w której dokonuje korekty będzie obowiązany

załączyć informację o dokonanej korekcie, wskazując w niej kwoty korekty oraz dane

dłużnika. Nowością w tym zakresie jest określenie urzędowego wzoru takiego

zawiadomienia (VAT–ZD) oraz zaznaczenie w deklaracji podatkowej (dla dokonujących

korekty obowiązuje nowy wzór deklaracji), że taką korektę składa.

Podstawa prawna: art. 89a ust. 5 ustawy o VAT

 

Ważne

 

Wzór zawiadomienia o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz podatku należnego

(VAT-ZD) został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012 r.

w sprawie wzoru zawiadomienia o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz podatku

należnego.

 

Uwaga

W myśl nowych regulacji podatnik (wierzyciel) decydując się na skorzystanie z „ulgi na złe

długi” będzie korygował zarówno podatek należny jak i podstawę opodatkowania.

W związku z tym należy pamiętać, że dokonywana korekta podstawy opodatkowania będzie

miała wpływ w roku jej dokonywania na wysokość rocznego obrotu, a tym samym na

proporcję ustalaną na podstawie art. 90 ustawy o VAT przez podatnika korzystającego

z proporcjonalnego odliczania.

 

REGULACJE DOTYCZĄCE DŁUŻNIKA

Zgodnie z nowymi regulacjami podatnik (dłużnik) będzie miał obowiązek skorygowania

całości (lub części) uprzednio odliczonego podatku naliczonego wynikającego z faktury jeżeli

nie ureguluje całości (lub części) należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej

płatności określonego w umowie lub na fakturze.

 

Uwaga

Obowiązek dokonania korekty ciąży na dłużniku niezależnie od faktu, czy jego wierzyciel

skorzystał z ulgi na złe długi, czy też nie.

Zmianie uległ również moment dokonania przez dłużnika korekty podatku. Zgodnie

z nowymi przepisami korekta powinna być dokonana w rozliczeniu za okres, w którym

upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Oznacza to, że dłużnik będzie dokonywał korekty podatku na bieżąco, bez konieczności

„cofania” się do okresu rozliczeniowego, w którym pierwotnie odliczył podatek wynikający

z niezapłaconej faktury.

Podstawa prawna: art. 89b ust. 1 ustawy o VAT

 

Dłużnik nie będzie zobowiązany do dokonania korekty tylko wówczas, gdy ureguluje

należność najpóźniej w ostatnim dniu tego okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150.

dzień od dnia upływu płatności tej należności.

Podstawa prawna: art. 89b ust. 1a ustawy o VAT

 

Nie uległa natomiast zmianie możliwość powrotnego dokonania korekty (w całości lub

w części) mającej na celu zwiększenie podatku naliczonego w sytuacji uregulowania przez

dłużnika należności (całości lub jej części). Dłużnik jest jednak obowiązany zaznaczyć

w deklaracji podatkowej (w nowym wzorze), że dokonuje takiej powrotnej korekty.

Podstawa prawna: art. 89b ust. 4 ustawy o VAT

 

Uwaga

W przypadku stwierdzenia przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej, że dłużnik

nie dokonał stosownej korekty podatku naliczonego ustalona zostanie sankcja w wysokości

30% kwoty podatku naliczonego podlegającego korekcie.

Sankcja ta nie będzie nakładana jedynie w przypadku osób fizycznych, które będą podlegać

z tego samego tytułu odpowiedzialności karnej na gruncie Kodeksu karnego skarbowego.

Podstawa prawna: art. 89b ust. 6 ustawy o VAT

 

REGULACJE DOTYCZĄCE ZARÓWNO WIERZYCIELA JAK I DŁUŻNIKA

 

Ważne

Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012 r. zmieniającym rozporządzenie

w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług określono nowe

wzory deklaracji podatkowych VAT-7, VAT-7K oraz VAT-7D. Podatnicy (zarówno

wierzyciel jak i dłużnik) składając deklaracje podatkowe, w których dokonują korekty

z tytułu nieuregulowanych wierzytelności będą obowiązani zastosować nowy wzór deklaracji.

Z uwagi na znaczne opóźnienia w regulowaniu należności przez dłużników możliwe będą

sytuacje, w których ich uregulowanie będzie miało miejsce już po zmianie statusu

podatników, tj. z podatników VAT czynnych na podatników VAT zwolnionych. W takiej

sytuacji podatnicy zwolnieni z podatku VAT po otrzymaniu lub uregulowaniu należności

będą odpowiednio obowiązani lub uprawnieni do dokonania korekty podatku w złożonej,

wyłącznie na tę okoliczność, deklaracji podatkowej.

Podstawa prawna: art. 99 ust. 7 ustawy o VAT

 

PRZEPISY PRZEJŚCIOWE

Nowe zasady stosowania tzw. ulgi na złe długi mają zastosowanie do wierzytelności, które

powstaną od dnia 1 stycznia 2013 r. oraz do wierzytelności powstałych przed tą datą, których

nieściągalność została uprawdopodobniona (zgodnie z nowymi zasadami) już w 2013 r., tj.

w 2013 r. upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu ich płatności.

W praktyce oznacza to, że nowe zasady będą miały zastosowanie do nieuregulowanych

należności z terminem płatności określonym w umowie lub na fakturze na dzień 4 sierpnia

2012 r. lub późniejszym.

 

Uwaga

Stosowanie nowych zasad do wierzytelności, których nieściągalność została

uprawdopodobniona w 2013 r. czyli w 2013 r. upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu

ich płatności oznacza, że dłużnik będzie obowiązany do dokonania korekty podatku

naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym ten 150. dzień upłynął. Jeżeli zatem ten 150.

dzień upłynie w styczniu 2013 r. to już w deklaracji za ten miesiąc lub pierwszy kwartał

2013 r. (jeśli podatnik rozlicza się kwartalnie) wystąpi obowiązek dokonania korekty.

Podstawa prawna: art. 23 ustawy deregulacyjnej

10

 

III. „KREDYT POD ZWROT VAT” (zmiany w art. 87 ustawy o VAT oraz w art. 76b

ustawy Ordynacja podatkowa)

 

Od dnia 1 stycznia 2013 r. ustawą deregulacyjną w wyniku zmian przepisów regulujących

kwestię zwrotów podatku VAT oraz przepisów Ordynacji podatkowej wprowadzono nowy

mechanizm tzw. kredyt pod zwrot VAT.

Zgodnie z nowymi przepisami kredyt udzielony podatnikowi przez bank lub spółdzielczą

kasę oszczędnościowo-kredytową będzie mógł być zabezpieczony na środkach pieniężnych

z tytułu przysługującego podatnikowi prawa do zwrotu podatku VAT.

W celu zastosowania takiego mechanizmu podatnik wraz z deklaracją z wykazanym zwrotem

podatku obowiązany jest złożyć do naczelnika urzędu skarbowego nieodwołalne

upoważnienie do przekazania należnego mu zwrotu podatku VAT na wskazany rachunek

banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej.

 

Uwaga

Nieodwołalne upoważnienie musi być potwierdzone przez bank lub spółdzielczą kasę

oszczędnościowo-kredytową, na rzecz których ma być dokonany zwrot podatku.

Podstawa prawna: art. 87 ust. 2 ustawy o VAT

Upoważnienie do przekazania zwrotu na rachunek banku lub spółdzielczej kasy

oszczędnościowo-kredytowej powinno zawierać co najmniej:

- datę wystawienia,

- imię i nazwisko lub nazwę podatnika, nazwę banku lub spółdzielczej kasy

oszczędnościowo-kredytowej udzielających kredytu oraz ich adresy,

- numery identyfikacji podatkowej podatnika i banku lub spółdzielczej kasy

oszczędnościowo-kredytowej,

- rachunek banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, na który ma być

przekazany zwrot,

- wskazanie deklaracji podatkowej, której dotyczy upoważnienie,

- wskazanie kwoty zwrotu podatku, która ma być przekazana jako zabezpieczenie kredytu,

- podpis podatnika.

Podstawa prawna: art. 87 ust. 10a ustawy o VAT

 

Ważne

Dokonanie zabezpieczenia kredytu środkami pieniężnymi z tytułu przysługującego

podatnikowi prawa do zwrotu podatku VAT będzie możliwe przy spełnieniu warunku, że

w dniu złożenia deklaracji z wykazanym zwrotem podatku VAT, w stosunku do podatnika nie

jest prowadzone postępowanie zmierzające do ustalenia lub określenia wysokości zobowiązań

podatkowych.

Podstawa prawna: art. 76b § 2 ustawy Ordynacja podatkowa

Bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa ma pierwszeństwo do otrzymania

zwrotu będącego zabezpieczeniem kredytu przed zaliczeniem tego zwrotu na poczet

zaległych i bieżących zobowiązań podatkowych ujawnionych po złożeniu deklaracji

wykazującej zwrot podatku. Roszczenia z tytułu zabezpieczonego kredytu mają też

pierwszeństwo przed realizacją zajęcia wierzytelności z tytułu zwrotu podatku

w postępowaniu egzekucyjnym, otrzymanego przez organ podatkowy po dniu złożenia

deklaracji wykazującej zwrot.

Podstawa prawna: art. 76b § 4 ustawy Ordynacja podatkowa

Bank lub spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa jest upoważniona do uzyskiwania, za

pisemną zgodą podatnika, zaświadczeń z organu podatkowego o wskazanych sprawach

podatkowych w związku z udzielaniem przez bank lub kasę kredytu „pod zwrot”,

a w szczególności o kwotach i terminach dokonywanych zwrotów oraz zajęciach

egzekucyjnych wierzytelności z tytułu zwrotu podatku.

Podstawa prawna: art. 306ha ustawy Ordynacja podatkowa

Przekazanie zwrotu podatku wraz z jego ewentualnym oprocentowaniem bankowi lub

spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej traktuje się na równi z przekazaniem zwrotu

na rachunek podatnika.

Podstawa prawna: art. 76b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa

 

4. TRANSAKCJE TRANSGRANICZNE

 

Wprowadzenie z dniem 1 stycznia 2013 r. zmian w zakresie transakcji transgranicznych

wynika z implementacji stosownych przepisów dyrektywy Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca

2010 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od 12

wartości dodanej w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania (Dz. Urz. UE L 189

z 22.07.2010, str. 1) oraz nieimplementowanych dotychczas przepisów dyrektywy Rady

2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do

miejsca świadczenia usług (Dz. Urz. UE L 44 z 20.02.2008, str. 11).

Omówione poniżej zmiany zostały również wprowadzone ustawą deregulacyjną.

 

MOMENT POWSTANIA OBOWIĄZKU PODATKOWEGO PRZY WDT/WNT

Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej dostawie i w wewnątrzwspólnotowym

nabyciu towarów będzie powstawał tak jak dotychczas z chwilą wystawienia faktury

dokumentującej te transakcje, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po

miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów lub w którym dokonano dostawy towaru,

będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia (przy czym wydłużono termin na

wystawienie faktury dokumentującej te transakcje do 15. dnia miesiąca następującego po

miesiącu, w którym dokonano tej dostawy lub wyświadczono te usługi).

Nowością natomiast jest uregulowanie kwestii ciągłych dostaw towarów z jednego państwa

członkowskiego do drugiego, które obejmują okres dłuższy niż jeden miesiąc. Od dnia

1 stycznia 2013 r. dostawy te uznawane będą za dokonane na koniec każdego miesiąca, do

czasu zakończenia dostawy tych towarów.

 

W związku ze zmianami w zakresie określania momentu powstania obowiązku podatkowego

wynikającymi ze zmiany przepisów unijnych odstąpiono od określania momentu powstania

obowiązku podatkowego z tytułu otrzymania całości lub części zapłaty przed dokonaniem

wewnątrzwspólnotowej dostawy lub nabycia towarów (otrzymanie tego rodzaju zapłaty nie

może już rodzić obowiązku podatkowego). Dla otrzymywanych ww. zapłat nie będą też już

wystawiane faktury.

 

Przykład:

Polski podatnik otrzymał w dniu 25 stycznia 2013 r. zaliczkę na poczet

wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (telewizorów) do Czech, która ostatecznie miała

miejsce w dniu 2 lutego 2013 r. Zgodnie z przepisami obowiązującymi od dnia 1 stycznia

2013 r. obowiązek podatkowy z tytułu WDT powstanie z chwilą wystawienia faktury

dokumentującej transakcję wewnątrzwspólnotową (najpóźniej 15 marca), a nie w związku

z otrzymaniem zapłaty w styczniu.

 

 

 

Wprowadzone zmiany stanowią implementację ww. dyrektywy Rady UE 2010/45/UE i mają

zapewnić terminowość wykazywania oraz jednolitość danych zawartych w informacjach

podsumowujących.

Podstawa prawna art. 20 ust. 1-3 oraz ust. 5-7 ustawy o VAT

 

Uwaga

Z uwagi na fakt, że od początku 2013 r. zaliczki nie rodzą już obowiązku podatkowego

w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów lub wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów,

wprowadzono przepis przejściowy regulujący kwestię otrzymanych zaliczek przed zmianą

przepisów w tym zakresie.

W przypadku WDT i WNT, w stosunku do których przed dniem 1 stycznia 2013 r. uiszczono

zaliczkę udokumentowaną fakturą, do podstawy opodatkowania transakcji

wewnątrzwspólnotowych nie wlicza się kwoty tej zaliczki, która przed wejściem w życie

zmienionych regulacji spowodowała powstanie obowiązku podatkowego z tytułu otrzymania

całości lub części zapłaty przed dokonaniem transakcji wewnątrzwspólnotowych

(na podstawie art. 20 ust. 3 lub 7 ustawy o VAT).

Podstawa prawna - art. 20 ustawy deregulacyjnej

 

MIEJSCE ŚWIADCZENIA USŁUG WYNAJMU ŚRODKÓW TRANSPORTU

Wprowadzone od dnia 1 stycznia 2013 r. zmiany w zakresie określenia miejsca świadczenia

usług wynajmu środków transportu, dokonane w art. 28j ustawy o VAT, wynikają

z konieczności implementacji art. 4 ww. dyrektywy Rady UE 2008/8/WE i odnoszą się do

wynajmu innego niż krótkoterminowy.

Dotychczas w przepisie art. 28j ustawy o VAT uregulowane były wyłącznie sytuacje

krótkoterminowego wynajmu środków transportu (przez okres nieprzekraczający 30 dni,

a w przypadku jednostek pływających – nieprzekraczający 90 dni). Miejscem świadczenia

tych usług jest miejsce, w którym środki te są faktycznie oddane do dyspozycji usługobiorcy.

Od początku 2013 r. w przypadku usług wynajmu środków transportu, innych niż wynajem

krótkoterminowy, na rzecz podmiotów niebędących podatnikami – miejscem świadczenia

tych usług będzie miejsce, gdzie usługobiorca posiada siedzibę, stałe miejsce zamieszkania

lub zwykłe miejsce pobytu.

Z kolei miejscem świadczenia usług polegających na wynajmie statku rekreacyjnego,

innego niż wynajem krótkoterminowy, na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem – będzie

miejsce, w którym statek rekreacyjny jest faktycznie oddawany do dyspozycji usługobiorcy,

 

pod warunkiem że usługodawca faktycznie świadczy tę usługę ze swojej siedziby lub stałego

miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, znajdujących się w miejscu tego oddania.

Podstawa prawna - art. 28b ust. 1 oraz art. 28j ustawy o VAT

 

Przykład 1:

Niemiecki konsument, niebędący podatnikiem, wynajmuje samochód w Polsce na okres

dwóch miesięcy. Miejscem świadczenia tej usługi będzie miejsce, gdzie usługobiorca posiada

siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, czyli Niemcy.

 

Przykład 2:

Czeski konsument, niebędący podatnikiem, wynajmuje w Gdyni statek rekreacyjny na pół

roku. Miejscem świadczenia usług będzie miejsce, w którym statek rekreacyjny został

konsumentowi faktycznie oddany do dyspozycji, tj. Polska, o ile usługa jest świadczona

z siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, znajdujących się

w miejscu faktycznego oddania statku rekreacyjnego do dyspozycji konsumenta.

 

 

PRZELICZANIE KWOT W WALUTACH OBCYCH NA ZŁOTE

 

Konieczność implementacji ww. dyrektywy 2010/45/UE spowodowała wprowadzenie

dodatkowego sposobu w zakresie przeliczania kwot wyrażonych w walutach obcych.

Dotychczas w przypadku, gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania

zostaną określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu

średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień

roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.

 

Od dnia 1 stycznia 2013 r. zamiast zastosowania powyższego kursu, podatnik może wybrać

sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego

przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania

obowiązku podatkowego (w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się

z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro).

W sytuacji gdy podatnik wystawi fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego,

zastosowanie znajdzie zasada przeliczenia na złote według kursu średniego danej waluty

obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający

dzień wystawienia faktury (i odpowiednio ostatni kurs wymiany opublikowany przez

Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia faktury).

Podstawa prawna - art. 31a ust. 1 i 2 ustawy o VAT

 

 

V. ZMIANY W ZAKRESIE FAKTUROWANIA

W związku z koniecznością implementowania zmian wprowadzonych ww. dyrektywą Rady

2010/45/UE zmianie uległy regulacje dotyczące dokumentowania czynności wykonywanych

przez podatników.

Zagadnienia te regulują następujące rozporządzenia Ministra Finansów:

 

1) z dnia 11 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku

niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy

towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów

i usług,

 

2) z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich

przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli

skarbowej.

Szczegółowe omówienie zmian wprowadzonych ww. rozporządzeniami zawiera odrębna

broszura.

 

VI. SAMOCHODY

 

Z uwagi na uwarunkowania budżetowe ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie niektórych

ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej przedłużono na okres 1 roku, tj. do końca

2013 r., dotychczas stosowane zasady dotyczące odliczania podatku VAT od nabycia

samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, paliwa do ich napędu,

a także innych wydatków eksploatacyjnych z nimi związanych.

Zatem w okresie od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. odliczanie podatku

VAT w ww. zakresie będzie odbywało się na zasadach analogicznych jak w 2012 r. i będzie

regulowane przepisami art. 3 – 6 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy

o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 247, poz.

1652, z późn. zm.).

 

7. ZMIANY W ZAKRESIE KAS REJESTRUJĄCYCH

 

Od 2013 r. zmienia się zakres zwolnień od ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Stosowne regulacje zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r.

16

w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas

rejestrujących (Dz. U. poz. 1382).

Szczegółowe omówienie zmian wprowadzonych ww. rozporządzeniem zawiera odrębna

broszura.